سیر،تخریب،وسوسه،آزمایش،چرایی،درمان،مواد در اعتیاد/مکری

۱-آشنایی با اعتیاد

به این سوالات دقت کنید:

معتادان چه ویژگی هایی دارند؟
در ذهن آنها چه می گذارد؟
چرا خیلی وقت ها اعتیاد خود را نمی پذیرند؟
چگونه باید با آنها برخورد کرد؟
آیا باید برای ورود به درمان به آنها فشار آورد؟

در جواب سوالهای فوق باید گفت بستگی به مرحله اعتیاد دارد.

اول-درک سیر اعتیاد بسیار مهم است

الف-علائم اوایل اعتیاد:

-دوران طلایی اعتیاد اوائل اعتیاد است
-مصرف بسیار لذت بخش است
-فرد با عوارض چندانی مواجه نشده است
-علاقه ای به درمان ندارد
-خود را مشکل دار نمی داند

ب-علائم پیشرفت اعتیاد

-مواد مانند سابق لذت بخش نیستند
-روحیه اُفت کرده است
-گهگاه تصمیم به ترک دارد ولی دودل است
-همکاری برای ترک هنوز جدی نیست

ج-علائم اعتیاد پیشرفته :

-در وضعیت نامساعد است: روحیه خراب شده است
-مصرف مواد لذت بخش نیست
-خود متوجه مشکلات است اما دوست ندارد سرزنش شود
-تصمیم به ترک دارد اما مرتب تعلل می کند

د-ویژگی‌های مرحله اقدام به ترک

-خود اقدام به ترک می کند
-انگیزه بالایی برای رهایی از مواد دارد
-علاقمند است رها شود

دوم- بهبودی خود به خودی : برخی از مصرف کنندگان قبل از رسیدن به مرحله ”ج“ خود به خود ترک می کنند و خوشبختانه تعداد این گروه قابل توجه است

سوم- بخش عمده ای از عمر مصرف کنندگان مواد در حس دودلی Ambivalence به مواد مخدر می گذرد

چهارم- علت عود معتادان : بیشتر ناشی از ناتوانی در پرهیز از مواد است تا نشانی از عدم صداقت یا فریبکاری

پنجم- طرز برخورد با فرد مصرف کننده : تا حد زیادی به مرحله اعتیاد مرتبط است

ششم- مفهوم ته خط : باور ما بر این است که لازم نیست معتادان حتماً به انتهای خط برسند تا ترک کنند

هفتم- انگیزه برای درمان در معتاد :
۱- لازم نیست انگیزه مصرف کنندگان برای ترک به کمال برسد تا درمان آغاز شود
۲-ترک بخاطر اموری غیر از خود نیز ممکن است

هشتم-ما مفهوم درستی از اعتیاد باید داشته باشیم.

اعتیاد پدیده پیچیده ای است
درک درست شما از آن بسیار ضروری است
بسیاری از آنچه شنیده اید نامربوط و غلط است

نهم- دو جنبه از اثرات مواد یا اعتیاد
۱-اثرات مواد
۲-رفتار اعتیادی

دهم- اثرات مستقیم مصرف مواد مخدر را از اعتیاد جدا کنید

۱-اثر مستقیم ناشی از حضور ماده یا خروج آن از مغز و بدن است
۲-اثرات مصرف موارد برای هر ماده ای متفاوت است
۳- اثرات مصرف مواد تنوع بسیار زیادی دارد
۴-با قطع مصرف مواد معمولاً طی 1 تا 3 ماه برطرف می شوند
۵-حتی بدون خواست و تمایل بیمار قابل درمان هستند

مثال هایی از اثرات مستقیم مصرف مواد

خواب آلودگی، پرحرفی، پرتحرکی، لاغر شدن و کم اشتهایی، پرخوری، تیره شدن لب و پوست، حالت بهت زدگی، گیجی، فراموشی، پرخاشگری

مثال هایی از اثرات مستقیم قطع مصرف مواد

بیخوابی، لرز، تهوع و استفراغ، خواب آلودگی، عرق ریزش، کم حرفی و کم تحرکی، پرش عضلات، تغییر صدا، بی اشتهایی

یازدهم- علایم مصرف و قطع مصرف بین مواد مختلف مشترک یا گاهی کاملاً متضاد است

دوازدهم- برخی علایم بسیار خطرناک و مشکل ساز هستند

سیزدهم- حالتی به نام اُوردوز (overdose) مرگبار در مصرف اعتیادی الکل یا مواد افیونی وجود دارد

چهاردهم- اثری به نام جنون (توهم) در مصرف شیشه وجود دارد

پانزدهم- اثر تشنج در قطع الکل یا بنزودیازپین ها (دیازپام) امکان پذیر است

شانزدهم- رفتار اعتیادی یک یادگیری سمج و معیوب است که با تغییرات مهمی در مغز همراه است.

۱-بیمار می آموزد برای رفع ”حس بد“ به مواد پناه ببرد
۲-با گذر زمان سایر راه های مقابله با احساسات منفی و ناخوشایند کنار گذاشته می شوند
۳-مواد مخدر تنها پناهگاه معتادان می شود

هفدهم- صِرفا دور نگهداشتن معتادان از مواد به بهبودی آنها از اعتیاد منجر نمی شود

۱-دور نگهداشتن معتادان از مواد اثرات مستقیم مواد را از بین می برد
۲-تلاش برای دور ماندن از مواد تنها بخشی از بهبودی است
۳-اما بر یادگیری های غلط دوران اعتیاد تاثیر زیادی ندارد

هجدهم- برای رهایی از اعتیاد نقش فعال و تلاش مستمر از جانب بیمار نیاز است

۱*وظیفه بیمار یافتن راهی به غیر از مواد برای حل مشکلات و احساس خوب بودن است
۲*تنها اوست که می تواند این مهم را انجام دهد
۳*درمان را بصورت فرایند طولانی با افت و خیز ببینید

نوزدهم- درمان اعتیاد اجزا و مراحل مختلفی دارد

حلقه دوری دو عامل : دوری از مواد »»»»«««««یادگیری جدید

۲-نکاتی درباره اعتیاد برای  خانواده ها و مراجعان

اول-برخی تخریب های اعتیاد

۱-موقعیت کلی اجتماعی
۲-سلامت روانی
۳-اخلاق و رفتار
۴-وضعیت بدنی و ظاهری
۴-علاقه به معنویات
۵-کار و تحصیل و درآمد

دوم-به پدیده تخریب توجه داشته باشید

*خانواده ها بیشتر مصرف مواد را می بینند تا تخریب آن را
*به سیر تخریب و شدت آن دقیق شوید
*تاکید بر مفهوم تخریب، سازنده تر از صرف تاکید بر مصرف مواد است!

سوم- تخریب اعتیاد در افراد مختلف یکسان نیست

چهارم- سلسله مراتب فرضی تخریب مواد از زیاد به کم مطابق زیر است:

شیشه و کراک هرویین تریاک
الکل
حشیش
ترامادول، کدیین، ...
سیگار
پنجم-مصرف مواد در پاسخ به حسِ بد بسیار مخرب تر است

ششم-عوامل موثر در میزان تخریب اعتیاد

ماده مصرفی، سن شروع اعتیاد، زمینه های روانی فرد، الگوی مصرف، وضعیت محیط

هفتم-مصرف ماده علتِ تنها بخشی از تخریب است

*از سایر عوامل ایجاد تخریب آگاه باشید
*توجه به مصرف مواد، شما را سایر عوامل غافل نسازد
*تفکری چند بعدی داشته باشید

هشتم-تخریب مهم تر از نوع ماده مصرفی است

نهم-اثری که اعتیاد بجای می گذارد مهم تر از خودِ ماده است

دهم- تاکید بر مسئله تخریب نقش سازنده در درمان دارد

*در مواجهه با معتادان، بحث درباره تخریب کمک کننده است
*در سیر درمان به پایش ترمیم تخریب ها بپردازید

یازدهم- در عوامل حس بد و تنظیم هیجان در اعتیاد باید توجه کرد که

۱-همه انسان ها حس بد را تجربه می کنند مثل احساس شکست، طرد شدن، ناخواسته بود یا سرزنش خود
۲-اصولاً زندگی طبیعی بدون حس بد، محال است

مثال هایی از حس بد
عصبانیت، غمگینی، بیحوصلگی، خستگی، خجالت، کلافگی، بیقراری و اضطراب، تنها ماندن و طرد شدن، حسادت، سرزنش خود، درد در بدن، بیخواب شدن

تمرین اول

الف-3 مورد از حس های بدی که در هفته گذشته تجربه کردید را بیاد آورید
ب-یک خاطره خیلی دردناک خود را در نظر بگیرید و حس بد خود را توضیح دهید

دوازدهم-دقت کنید که :

۱-حس های بد تا ابد نمی مانند
۲-انسان ها معمولاً برای رهایی از آنها، کارهای خاصی انجام می دهند
۳-قدرت مهار حس های بد به تنظیم هیجان مربوط است

مثال هایی برای رهایی از حس بد

گشتن در خیابان، سر زدن و صحبت با دوستان، رفتن به منزل اقوام نزدیک، خرید کردن برای خود و منزل، خوابیدن، تماشای تلویزیون، خوردن تنقلات و خوراکی، مشغول کردن خود با موبایل و کامپیوتر، کتاب خواندن، صبر کردن

تمرین دوم

الف-روش های اصلی شما در کاهش حس بد چیست؟
ب-کدامیک از همه مفیدتر است؟
ج-کدام روش بیشتر آزارتان می دهد؟

سیزدهم- در تنظیم مناسب هیجانی افراد فرصت انطباق با محیط دارند، اما در بدتنظیمی هیجانی این فرصت از دست می رود.

چهاردهم-  تنظیم هیجان یک مهارت مهم است که بخش زیادی در کودکی و نوجوانی کسب می شود.

پانزدهم- معتادان یادگرفته اند که برای گریز از حس بد تنها یا خیلی زیاد به مواد متکی باشند

سوالاتی شایع درباره بهبودی :

۱-از کجا بدانیم که بیمار ما از اعتیاد رهایی یافته است؟
۲-آیا اصلاً کسی از اعتیاد رها می شود؟
۳-چقدر باید بگذرد که مطمئن شویم فرد خوب شده است؟
۴-بیمار از اعتیاد اولیه رها شده است، اما گاهی کپسول یا قرص خاصی مصرف می کند. تکلیف چیست؟ سیگار چطور؟

پاسخ :

۱-بهبودی فرایند پیچیده ایی است و همه درباره آن اتفاق نظر 100 درصد ندارند

۲-بهبودی مراحل دارد و بصورت همه یا هیچ نیست

۳-بهبودی دارای ابعاد مختلفی است که باید همه آنها صورت گیرد

۴-بهترین کسی که می تواند آن‌ را مشخص کند، خود شما هستید

قبل از ادامه بحث، ابتدا چند پرسش را پاسخ دهید :

۱-شدت اعتیاد فرد مورد نظر چقدر بوده است و چقدر تخریب بجا گذاشته است؟
۲-قبل از اعتیاد، وضعیت وی چگونه بوده است؟

شانزدهم- در رهایی از اعتیاد صرفا عدم مصرف مواد کافی نیست و شاید بتوان گفت در مجموع باید سه عامل را در نظر گرفت:

الف-عدم مصرف مواد

۱-عدم مصرف مواد مخدر
۲-عدم مصرف سایر مواد (الکل، حشیش)
۳-عدم مصرف خودسر هرگونه دارو
۳-عدم مصرف سیگار یا مصرف اندک

ب-سلامت روان و بدن

۱-نداشتن افسردگی و اضطراب بیمارگونه
۲-طبیعی بودن خواب و چرخه فعالیت روزمره
۳-تسلط بر خود و کنترل خشم-پرهیز از آسیب به خود
۳-نبود جنون و بدبینی مرضی
۴-انرژی و تحرک طبیعی
۵-کارکرد طبیعی بدند

و‌ دو عامل مهم دیگر

-حس رضایت از زندگی و احساس خوشبختی
-لذت بردن از زندگی

ج-شهروند سالم

۱-رعایت قوانین اجتماعی
۲-داشتن ارتباط صمیمی و سالم با دیگران
۳-شاغل و مفید بودن برای خانواده و جامعه
۴-داشتن حس دلبستگی
۵-داشتن زندگی هدفدار

هفدهم- درک درستی از زمان برای بهبودی را داشته باشید

۱-بیشتر صاحب نظران معتقدند، در معتادان سنگین، برای رسیدن به سطح ایمنی قابل قبول، باید 5 سال فرد در شرایط بهبودی مانده باشد

۲-قبل از 5 سال، وضعیت هنوز شکننده است

۳-در معتادان سبک، 2 سال توصیه می شود

هجدهم- برخی گروه ها بهبودی تحت مصرف متادون و یا بوپرنورفین را قابل قبول می دانند اما بعضی می گویند در این حالت هنوز بهبودی ناقص است

نوزدهم- در مصرف متادون یا بوپرنورفین اگر فرد یکی از کارهای زیر را انجام می دهد، به بهبودی نرسیده است:

۱-خودسر مصرف می کند
۲-دوز را کم یا زیاد می کند
۳-مصرف بر وی اثر می گذارد
۴-هنگام مشکلات به آن پناه می برد

بیستم-عوارض مصرف دراز مدت مواد :
 
۱-وابستگی جسمی، فیزیولوژیک، بدنی
۲-وابستگی روانی (اعتیاد) و تخریب های همراه 
۳-احتمال مرگ بر اثر مسمومیت (اُُور دوز)
۴-اختلال گوارشی 
۵-سندرم بیش دردی 
۶-عوارض تنفسی
۷-ناباروری و اختلالات جنسی
۸-عوارض ناشی از تزریق (هپاتیت، اچ آی وی، آندوکاردیت)

۳-چرا افراد معتاد می شوند؟

بحثی درباره علت اعتیاد در انسان ها    
Etiology of Addiction

برخی سوالات

• چه مشکلی در بعضی از انسان ها وجود دارد که بسوی مواد
می روند؟
• از کجا بفهمیم که کسی در معرض اعتیاد است؟
• آیا معتادان قبل از شروع مصرف مواد قابل شناسایی
هستند؟

نکته ۱ : اینکه چرا برخی افراد به سوی مواد میروند و اینکه چرا معتاد می شوند دو مسئله جداگانه است

تمایل به شروع استفاده از مواد >>>>> گرفتار شدن و تمایل به ادامه مصرف

نکته ۲ : هیچ عاملی به صورت قطعی نمی تواند منجر به اعتیاد بشود و سهم همه عوامل نسبی است

نکته ۳ : عوامل متعددی با کمک هم منجر به اعتیاد می شود و هیچ عاملی به تنهایی لازم یا کافی نیست.

نکته ۴: با وجود شناسایی عوامل متعدد هنوز علت بخش عمده اعتیاد ناشناخته است.

نکته ۵-عوامل شناخته شده در گرفتار شدن به اعتیاد:
ژنتیک، تکاملی، روانشناختی، خانوادگی، اجتماعی

نکته ۶ : سهم عوامل ناشناخته در علت گرفتار شدن به اعتیاد از مجموع سهم تمامی عوامل شناخته شده بیشتر است

نکته ۷ : بنابراین صحبت از مقصر هم مردود است

نکته ۸ : اکثر صفاتی که به عنوان علل اعتیاد نام می‌بریم مبنای واقعی و علمی ندارند نظیر صفات زیر : بی هویت، بی‌هدف، پوچ گرا، بی‌اعتقاد، سرخورده و خودکم بین، خیالباف و گریزان از واقعیت، مسئولیت گریز، در انکار مشکلات، کمال‌گرا، احساساتی، خودخواه، عجول، بهانه‌تراش، فریبکار، گوشه گیر و کم ارتباط

نکته ۹ : بسیاری از این صفات ناشی از اعتیاد هستند نه علت آن مثال : مساله انکار

• اثر مستقیم ماده
• اثر نشئگی آور ماده مخدر
• ترس از سرزنش دیگران
• لجاجت در برابر اطرافیان

نکته ۱۰ : برطرف کردن عوامل ایجادکننده لازمه درمان موفق نیست.

نکته ۱۱ : عوامل مستعد کننده شروع مصرف مواد :

• نگرش مثبت به مواد مخدر
• در دسترس بودن مواد
• وجود الگوی مصرف کننده در اطراف فرد
• مشاهده مصرف مواد و یادگیری مشاهده ای
• مصرف سیگار و قلیان
•حوصله سر رفتن یکی از عوامل مهم مستعد کننده شروع مصرف مواد است

• برخی صفات فردی

الف- صفت هوش بالا در معتادان افسانه است

ب- ریسک پذیری بالا امکان استفاده از مواد را افزایش میدهد

ج-هیجان طلبی صفت مستعد کننده برای شروع مصرف مواد است

د-رفتار تکانه‌ای صفت مستعد کننده برای شروع مصرف مواد است

ه- همسویی با فشار جمعی صفت مستعد کننده برای شروع مصرف مواد است

• سبک مقابله شیمیایی

الف- اشتغال زیاد با مصرف قرص و دارو

ب- علاقه به مصرف خودسر دارو ها

نکته ۱۲: برخی مثالها از نشانه‌های مستعد کننده افراد برای شروع مصرف مواد

• مصرف سیگار
• آثار خود زنی بر روی بدن
• سابقه تصادف یا جریمه های متعدد
• حوصله سر رفتن سریع
• توسل به قرص و آرامبخش
• رفیق بازی افراطی
• افت تحصیلی

نکته ۱۳ : عوامل گرفتار شدن در مصرف مواد مخدر

• اشکالات تنظیم هیجانی
•بیماری های اضطرابی و افسردگی
•استرس باال در زندگی حال یا گذشته فرد
•بیماری های اضطرابی و افسردگی
•استرس بالا در زندگی حال یا گذشته فرد
• محیط خالی از پاداش و نبود آلترناتیو
• طرد حمایت های خانوادگی و اجتماعی

نکته ۱۴: اتصالهای صحیح عاطفی در جلوگیری از اعتیاد موثر است.

نکته ۱۵: ژن مخصوص اعتیاد وجود ندارد و ژنتیک در قالب عواملی که در بالا گفته شد بصورت غیرمستقیم عمل می کند

نکته۱۶: نظریه دروازه‌ها : نظریهٔ دروازهٔ ورود (همچنین فرضیهٔ دروازهٔ ورود یا اثر دروازهٔ ورود) اشاره دارد به این ایده که مصرف داروها و مواد نه چندان آسیب‌زا منجر به استفاده از مواد و/یا جرم‌های جدی‌تر و خطرناکتر در آینده می‌شود. اشارهٔ این نظریه غالباً به موادی نظیر تنباکو، الکل، و ماری‌جوانا است.
در حالیکه برخی تحقیقات نشان می‌دهد که بسیاری از مصرف‌کنندگان مواد خطرناک و جدی پیش از آغاز به استعمال این مواد، از ماری‌جوانا یا الکل استفاده می‌کرده‌اند، سایر تحقیقات نشان می‌دهد که برخی از افرادی که مواد جدی و خطرناک استفاده می‌کنند پیش از روی آوردن به مصرف ماری‌جوانا یا الکل از مواد دیگری استفاده می‌کرده‌اند.

۴-جلوگیری از وسوسه Craving

اول : تعریف وسوسه : وسوسه یک میل شدید به مصرف مواد (یا انجام یک فعل) است

دوم : انواع وسوسه

وسوسه قطع مصرف
وابسته به نشانه
وسوسه ناشی از حس بد
وسوسه ناشی از لذت و سرخوشی
وسوسه مربوط به انتظار مصرف

سوم : برخی نشانه های (شروع کننده های) شایع
محل مصرف
دوستان مصرف کننده
فروشندگان مواد
وسایل مصرف
تصاویر مواد مخدر
پول
مشاهده افراد مصرف کرده

چهارم: میزان وسوسه در مصرف سیگار نه به سطح نیکوتین بلکه به نزدیک شدن به زمان مصرف مرتبط است

پنجم: برای وسوسه چکار کنیم؟

الف-درباره وسوسه حرف بزنید

-درباره وسوسه خود صحبت کنید
-حالات آنرا توصیف کنید
-موقعیت های وسوسه را بیان کنید
-شرایط قبل و بعد از آنرا توضیح دهد

ب-واکنش خود به وسوسه را بگویید

-حس درماندگی و ناتوانی
-خشم
-سرزنش خود و شرم
-نا امیدی
-اضطراب

ج- وسوسه ها بعنوان تکلیف ثبت شوند

-تهیه جدول
-گزارش موردی
-میانگین های روزانه
-حداکثر حالات

د- وسوسه را فاجعه نبینید

-وسوسه در جریان بهبودی طبیعی است
-تا مدت ها شما را آزار خواهد داد
-گذرا است

ه- تکنیک هایی برای کاهش وسوسه

-تنفس آهسته
-دوش یا حمام
-20 دقیقه ورزش ملایم
-گوش دادن به 1 یا 2 آهنگ
-عبادت و دعا

ششم : از نشانه ها و شروع کننده ها اجتناب کتید

-شروع کننده های خود را بشناسید
-فهرستی از آنها تهیه کنید
-راه هایی برای اجتناب از هرکدام پیدا کنید
-برای اجتناب از هریک تمرین کنید

نکته بسیار مهم : بدانید امکان ندارد بتوانید از همه شروع کننده های خود دوری کنید.

هفتم : از روشهای حذف امکان مصرف استفاده کنید

-به همراه نداشتن مواد و وسایل مصرف
-عدم حمل پول
-تنها نماندن
-سپردن به دیگران
-محدود کردن خود

هشتم : از آزمایش ادرار استفاده کنید

-انجام مرتب آزمایش ادرار
-تعهد به گفتن نتیجه به بستگان خاص
-تهیه چارت نتایج آزمایش

نهم : علایم محرومیت را کنترل کنید

الف-تقلیل علایم محرومیت (خماری) به کمک درمان های دارویی
ب- استفاده از متادون، بوپرنورفین، نیکوتین، بنزودیازپین‌ها بصورت خودسرانه ممنوع است

دهم : از اثر مواد به کمک دارو جلوگیری کنید

-نالترکسون
-متادون با دوز مناسب
-بوپرنورفین

یازدهم :حالات خلقی و هیجانی خود را مدیریت کنید

-کنترل خشم
-درمان افسردگی
-خویشتنداری هیجانی
...-

دوازدهم : حلقه جدیدی از اطرافیان برای خود فراهم کنید

-تغییر شبکه دوستان
-تغییر محیط ها و پاتوق ها
-کمک خواستن از دوستان جدید
-پیدا کردن افراد در بهبودی

سیزدهم : اصطلاحا میگویند توپ و یار و زمین بازی را تغییر دهید

چهاردهم : لغزش lapse را مدیریت کنید

الف-پذیرش محدودیت های خود
ب-مدیریت لغزش های احتمالی

پانزدهم : مصرف ولو اندک مواد مخدر یا الکل به افزایش وسوسه منجر می شود پس از آن اجتناب کنید.

شانزدهم : بدانید وسوسه از جنس تشنگی نیست

۵-آزمایش اعتیاد

اعتیاد و آزمایش ادرار Urine Toxicology and Addiction
برای ازدواج یا استخدام در برخی ارگانها آزمایش اعتیاد لازم است.

یک-انواع روش های آزمایش اعتیاد

الف-روش سریع

-در کلینیک های درمان اعتیاد استفاده می شوند
-ارزان هستند
-سریع هستند
-حساسیت در این روش : حدود 80 تا 95 درصد
-اختصاصی بودن در این روش: متوسط تا زیاد
-آزمایش مثبت ادرار، حتی در صورت صحت فقط به معنی استفاده از ماده مخدر طی 3 روز گذشته است
-آزمایش ادرار، وسیله تشخیص اعتیاد نیست. فقط مصرف مواد مخدر را نشان می دهد.
-مصرف مواد با ≠ اعتیاد، مترادف نیستند
-آزمایش منفی ادرار نیز به معنی عدم اعتیاد نمی باشد

دو-عوامل مهم در چرایی انجام آزمایش ادرار

۱-ارزش قانونی در جرائم (رانندگی، ضرب و جرح، اهمال کاری، ...) دارد
۲-میتواند به دلیل مجازات شاغلان و ابزار انضباطی باشد
۳-میتواند برای نظارت بر عدم استفاده در مشاغل خاص باشد
۴-میتوانپ عدم استفاده در مسابقات را نشان بدهد.

سه-در جریان درمان معمولاً بصورت هفتگی از بیماران آزمایش ادرار بعمل می آید ، بدین منظور از تست های سریع استفاده می شود، دقت و حساسیت این آزمون ها برای اهداف درمانی کافی است، پاسخ آنها سندیت قانونی ندارد و نمی تواند مورد استناد قضایی قرار گیرد.

چهار-در مراکز درمانی، فقط بیمار حق دارد از نتیجه آزمایش با خبر شود. سایرین فقط در صورت اجازه بیمار می توانند پاسخ را ببینند

پنج-جنبه های درمانی آزمایش ادرار :

۱-نقش پیشگیری : از وسوسه می کاهد
۲-ابزار پایش پیشرفت درمان
۳-ابزاری برای بازخورد به بیمار
۴-ابزاری برای برخی توافقات و قراردادها بویژه با بستگان : مثل دادن ماشین یا موبایل به فرد درصورت منفی شدن آزمایش
۵-ابزاری برای پاداش و احیاناً نوعی اقدام تنبیهی

شش-آزمایش مثبت به معنی شکست درمان و بازگشت اعتیاد نیست

یادآوری: مبحث مدیریت لغزش را مرور کنید

هفت-انکار نتیجه آزمایش و دلائل ناهمخوانی

۱-مثبت کاذب : معمولاً علت اصلی نیست
۲-انکار بیماری : فقط خاص اعتیاد نیست
۳-احساس شرم و درماندگی
۴-مطلوب نمایی اجتماعی
۵-تلاش آگاهانه برای فریب که نتیجه برداشت نادرست از  دلیل آزمایش

هشت-ویژگی‌های برخورد صحیح نگرش درمانگر با ناهمخوانی

۱- آن را فرصت طلایی گفتگو و تحلیل ببیند
۲-شروع به تفکر درباره رابطه درمانی کند
۳-میتوان تکرار آزمایش را بعد از چند روز مجدد انجام داد
۴-تغییر الگوهای مصرفی میتواند ارتباط با ناهمخوانی داشته باشد.

نکته مهم : هدف از آزمایش مچ گیری، آزار و اذیت یا القاء شرم در مراجع نیست

نه-برای مواد مختلف باید کیت مجزا استفاده شود

مواد افیونی مثلا حداقل تا سه روز ، شیشه حداقل تا سه روز ، حشیش تا ده روز، متادون، کوکائین، اکستازی، بنزودیازپین قابل آزمایش هستند که برخی مواد تا زمان مشخص به خود بسته به میزان مصرف بصورت مشخصی در تستهای مختلف قابل شناسایی هستند که تعدادی از آنها در زیر آمده است :

تریاک و مرفین: به طور معمول 8 ساعت در خون و تا 3 روز در ادرار و بیش از 90 روز در تست مو قابل تشخیص و ماندگار است.

هرویین : به طور معمول تا 12 ساعت در خون و تا 4 روز در ادرار و بیش از 90 روز در تست مو قابل تشخیص و ماندگار است.

شیشه : بیشتر از سایر محرک ها در بدن باقی می ماند و به طور معمول بسته به میزان مصرف از 24 تا 72 ساعت در خون و از 3 تا 6 روز در ادرار و بیش از 90 روز در تست مو قابل تشخیص است و در بدن می ماند. این بازه زمانی برای افرادی است که فقط یک بار اقدام به مصرف شیشه کرده اند و برای افرادی که به مدت طولانی و با دوز بالا مصرف کرده اند مدت زمان ماندگاری شیشه بیشتر است.

متادون : به طور معمول برای افرادی که متادون مصرف کرده اند 24 تا 36 ساعت در خون و 3 تا 4 روز در ادرار و بیش از 90 روز در تست مو قابل تشخیص و ماندگار است.

کوکائین : مدت ماندگاری آن بستگی به میزان مصرف 1 تا 2 روز در خون و 3 تا 4 روز در ادرار و بیش از 90 روز در تست مو قابل تشخیص و ماندگار است.

قرص ب۲ : این قرص تا دو روز در خون و تا 6 روز در ادرار و بیش از 90 روز در تست مو قابل تشخیص و ماندگار است.

ماری جوانا : مدت زمان بسیار طولانی تری نسبت به سایر مواد اعتیاد آور در بدن میماند. بطوریکه تا 14 روز در خون و تا 30 روز در ادرار و بیش از 90 روز در تست مو  قابل تشخیص و ماندگار است.

ترامادول : تا 48 ساعت در خون و تا 3 روز در ادرار و بیش از 90 روز در تست مو قابل تشخیص و ماندگار است

ده-کیت‌های تست ده کاره ، قادر هستند به طور همزمان ۱۰ نوع ماده خاص را تشخیص دهند. کیت تست پنج کاره پنج نوع از موادی که بیشترین مصرف را به خود اختصاص داده‌اند را تشخیص دهد. موادی مانند شیشه، متادون، حشیش و ماری جوانا از جمله این مواد مخدر هستند.

یازده-نحوه کیت تست اعتیاد در آزمایش ادرار : برای انجام این کار، ابتدا نوار تست را درون مقدار مشخصی از نمونه ادرار قرار داده و حدود ۱۵ ثانیه صبر کنید و سپس آن را برداشته و نتیجه را مشاهده نمایید. لازم به ذکر است که تست نواری حاوی انواع مختلفی از مواد شیمیایی است که با قرار گرفتن آن درون نمونه، مواد شیمیایی با مواد مورد آزمایش در هم آمیخته و رنگ کیت شروع به تغییر می‌کند.
حساسیت کیت در سطح بالای 98 درصد است، زیرا اگر در بررسی کیفیت این کیت‌های تست، کیفیت پایین از 98 درصد باشد سازمان‌هایی مانند اداره غذا و داروی آمریکا FDA، سازمان بهداشت جهانی WHO و یا سازمان استاندارد اروپا CE  را تایید نمی‌کنند.

دوازده-کیت های بزاقی سریع : این کیت نیز همانند کیت ادرار عمل می‌کنند. با قرار دادن کیت در دهان فرد و واکنش بزاقی وی می‌توان به اعتیاد او پی برد. آزمایش بزاق تنها می‌تواند مصرف فرد، طی چند روز گذشته را شناسایی کند و برای آزمایش از فردی که اخیرا مواد مصرف کرده است، گزینه بهتری محسوب می‌شود.

این کیت می‌تواند مواد مخدر مصرفی را در ساعاتی مشخص تشخیص دهد. به بیان ساده‌تر، الکل 6 الی 12 ساعت بعد از مصرف و ماری جوانا 1 الی 24 ساعت بعد از مصرف را می‌توان به راحتی با استفاده از کیت بزاقی تشخیص داد.

ب-کروماتوگرافی مایع یا TLC

-در آزمایشگاه های تشخیص طبی استفاده می شوند
-نسبتاً گران است
-پاسخ 2 تا 3 روز طول می کشد
-برای مواد مختلف باید کیت مجزا استفاده شود
-حساسیت این تست : حدود 90 تا 95 درصد
-اختصاصی بودن این تست : زیاد

تست TLC یا کروماتوگرافی لایه نازک روشی دقیق و حساس برای تشخیص نوع مصرف مواد مخدر است. اگر بخواهیم بیشتر در مورد آن توضیح بدهیم باید بگویم که بعضی از مواد مخدر از نظر ساختار شیمیای بر یک پایه هستند یا از یک ماده شیمیایی استخراج می شوند

خب یعنی چه؟ تصور کنید شخصی برای آزمایشات عدم اعتیاد استخدام مراجعه کرده است و در تست انجام شده تست ادرار مرفین وی مثبت شده است

حال شخص مدعی است که مصرف مواد مخدر نداشته و برای تسکین بیماری یا عمل جراحی که داشته از طریق پزشک قرص کدئین مصرف کرده است

اینجاست که باید یک آزمایش تکمیلی که همان تست tlc است به کمک بیاید تا بتوانیم با تفکیک کردن ادرار شخص مشخص کنیم ماده که در بدن وی قرار دارد از نظر ساختار جزئی تر قرص کدیئن است یا مخدر تریاک و یا هروئین

مصرف بعضی از دارو ها می تواند نتیجه آزمایش اعتیاد ازدواج را مثبت اعلام کند

در این صورت بوسیله تست های کاملتر و دقیقتری می توان دقت این موضوع را بالا برد

تست tlc  آزمایش تکمیلی است که طی آن با تجزیه و جدا سازی نمونه ادرار شخص به وجود مواد داخل آن پی می برند

تی ال سی (Tlc) یا کروماتوگرافی لایه نازک با صرف زمان بیشتر و هزینه بالاتر همراه می باشد

کروماتوگرافی لایه نازک (TLC) برای جداسازی داروها و متابولیتهای آنها در سرم، ادرار مورد استفاده قرار می گیرد

قیمت آزمایش tlc یا همان هزینه آزمایش متغییر می باشد، ولی در مجموع اگر بخواهیم این را با بقیه آزمایش ها مقایسه کنیم، مبلغ بالاتری بابت این آزمایش باید پرداخت کنیم .مواد مورد استفاده در این روش گرانتر و مدت زمان صرف شده برای این آزمایش بیشتر از مابقی آزمایش ها می باشد.

ج-کروماتوگرافی گازی

-در آزمایشگاه های بسیار تخصصی استفاده می شوند
-گران است
-توسط مراجع قانونی استفاده می شود
-کاربرد عمومی ندارد
حساسیت این تست : حدود 100 درصد
اختصاصی بودن این تست : بسیار زیاد

د-آزمایش مو

تمامی روش های نمونه برداری از خون، بزاق، ادرار، عرق ممکن است توسط فرد مبتلا به اعتیاد مورد سوء استفاده قرار گیرد ولی خوشبختانه با کشف روش آزمایش اعتیاد با موی سر این مشکل حل شده است. دقت و همچنین اختصاصیتی که این روش برای تشخیص انواع مختلف مواد مخدر به همراه دارد، باعث می شود تا ضمن کاهش جواب های منفی و مثبت کاذب در این روش، فرد آزمایش دهنده نیز نتواند تداخلات خارجی برای تغییر و تاثیر در جواب نهایی آزمایش داشته باشد.

سیزده- آزمایش خون جایگاه مهمی ندارد

چهارده- تشخیص اعتیاد بر اساس مجموعه ای از رفتارها و حالات بالینی دراز مدت است.

۶-دسته بندی انواع مواد

۱-مواد  افیونی Opiates 

۲-شیشه و سایر مواد محرک Methamphetamine and

other Stimulants ۳-مواد آرامبخش

 Sedatives ۴-توهم زاها و حشیش Hallucinogens

مواد محرک عمده و مشکل آفرین در ایران:

۱-کوکایین Cocaine ترکیب طبیعی
۲-اکستازی (اکس، قرص شادی) صناعی یا مصنوعی
۳-ریتالین (متیل فنیدیت) صناعی یا مصنوعی
۴-متامفتامین (شیشه) صناعی یا مصنوعی
۵-آمفتامین صناعی یا مصنوعی

یک-همه مواد محرک اثرات مشابهی ایجاد می کنند و تفاوت تنها در قدرت و طول اثر است

کوکائین

-در یک سابقه 8000 ساله بومیان آمریکای لاتین برگ کوکا می جویدند

-چای کوکا در بولیوی مرسوم است

-می توان عصاره کوکا را استخراج کرد

-کوکائین بصورت خمیر و پودر میتواند باشد.

-ایجاد حفره در دهان و بینی از عوارض مصرف آن است

-کراک کوکائین ترکیب دیگری جدا از کوکائین است.

-کشیدن کراک کوکایین میسر است

-کراک کوکایین تمام دستاوردهای جنبش سیاهپوستان را به باد داد

-قبلاً در داروهای مسکن استفاده می شد

-فروید کوکائین مصرف می‌کرد

-کوکاکولا هم در ابتدا دارای کوکایین بود و جان پمبرتون سازنده کوکاکولا بود.

متامفتامین (شیشه) Methamphetamine

-این ماده محرک در نتیجه تلاش برای یافتن داروهایی برای کمک به بشر کشف شد

-کشف  آن با الهام از مولکول اَدرنالین بود

- آمفتامین و متامفتامین ابتدا در  ژاپن و آمریکا (1929) تولید شد

-گیاه ”افدرا“ بعنوان پیش ساز آمفتامین ها است

-آمفتامین ها مولکول ساده ای دارند

متامفتامین>>>> آمفتامین

-این ماده محرک را خلبانان هواپیماهای جنگی در جنگ استفاده میکردند

-این ماده در آگهی داروی چاقی در سال 1970 مطرح شد

-اثرات مواد محرک

افزایش انرژی، احساس سرخوشی و نشاط، کاهش خستگی، بهبودی افسردگی، کاهش نیاز به خواب، کاهش وزن و اشتهاء، افزایش اعتماد به نفس، افزایش دقت و تمرکز، رفع ترس و اضطراب، بهبود توان کار، افزایش میل جنسی، برداشتن مهارها

-سرانجام در حوالی 1970 متامفتامین و آمفتامین از داروخانه ها جمع آوری شد

-تفاوت آمفتامین دارویی و نوع غیر مجاز

۱-ماده خالص در مقابل ناخالص
۲-مصرف خوراکی در مقابل تدخین یا تزریق
۳-مصرف مقادیر بسیار کم (5 تا 20 میلی گرم) در مقابل یک تا چند گرم
۴-مصرف طبی و درمانی در مقابل مصرف روانگردان

مفهوم فاز: واضحاً بخش مهمی از اثرات یادگرفتنی و حتی تلقینی است

پس مشکل مصرف مواد محرک کجاست؟

۱-اثرات موقتی است
۲-قطع مصرف عوارض ناراحت کننده دارد که عبارتند از:
خستگی شدید، افسردگی ، کندی حرکتی، پرخوابی یا بی خوابی، بیحوصلگی شدید، بی تفاوتی، گوشه گیری، افزایش اشتها، وسوسه شدید، ناامیدی ، بی انگیزگی، کاهش میل جنسی، حواس پرتی و بی دقتی، فراموشی
۳-عوارض ناراحت کننده حین مصرف هم وجود دارد

- عوارض مواد محرک Effects of abuse

عصبانیت و پرخاشگری
افسردگی و خودکشی
کاهش انرژی و بیحوصلگی
کاهش شدید وزن و تحلیل رفتن بدن
گوشه گیری و انزواطلبی
بدبینی (پارانوئیا) و جنون (پسیکوز)
کاهش حافظه و قدرت یادگیری
رفتارهای وسواس گونه و تکراری
ناتوانی جنسی، تمایلات جنسی نامتعارف
افزایش فشار خون و بزرگی قلب
خونریزی مغزی، سکته قلبی، اختلال در کلیه، سکته گوارشی
عفونت، ضایعات پوستی، عدم بهبودی زخمها، کاهش ایمنی بدن
عوارض عروقی : انقباض و تنگی عروق، انسداد عروق

-مفهوم جنون شیشه Methamphetamine Psychosis

۱-تا 1/3 مصرف کننده ها مبتلا می شوند
۲-با مصرف سنگین و طولانی مدت بیشتر دیده می شود
۳-بیخوابی به آن دامن می زند
۴-در جریان پسیکوز بیماران خطرناک می شوند
۵-حالات توهم و افکار هذیانی بوجود می آید

۵-۱-توهمات شایع عبارتند از : *شنیدن صداهایی که با وی صحبت می کنند،* احساس های خاص خیالی در بدن،  *دیدن اشباح و افراد خیالی، * احساس حرکت موجودات ریز بر روی بدن
۵-۲-هذیان های شایع عبارتند از: *وجود دوربین و وسایل شنود در منزل،* کنترل بیمار توسط دستگاههای پیشرفته، *تعقیب وی توسط جاسوسان و نیروهای امنیتی، تلاش برای قتل و یا مسموم سازی وی، *کنترل افکار وی،* پیغام توسط تلویزیون، رادیو یا ماهواره ، *وجود دستگاه یا موجوداتی در بدن بیمار، *تمسخر و یا اشاره به وی توسط، افراد ناشناس، *خیانت اطرافیان،* ادعاهای واهی درباره قدرت، ثروت، امکانات و ارتباطات

نکته مهم : در افرادی که دچار پسیکوز آمفتامینی شده اند، تکرار مصرف بسرعت به بازگشت حالات پسیکوتیک (توهمی) منجر می شود

-نکاتی در درمان اعتیاد به شیشه یا مواد محرک:

۱-قطع مصرف متامفتامین : 85 درصد بعد از یکماه بهبود می یابند

۲-مراجعه به مرکز روانپزشکی لازم است

۳-در درمان دارویی از داروهای ضد پسیکوز استفاده میشود
نکته : اگر طی 6 ماه بهبودی حاصل نشود، متاسفانه امکان مزمن شدن پسیکوز وجود دارد

نکته : در افراد مبتلا به پسیکوز آمفتامینی، درمان اجباری مجاز است

۷-درمان و مداخله Treatment and Intervention در مواد محرک و شیشه :

_مراحل بهبودی بعد از قطع شیشه عبارتند از :

اول : 2-1 هفته پرخوابی، غمگینی، گریه کردن، بی انرژی بودن، وسوسه، خستگی

دوم :  یک ماه احساس خوب بودن، نشاط، آرامش

سوم : 1 ماه تا 2 سال، وسوسه، خستگی ، افسردگی ادامه میابند.

_سه گانه مشکل ساز در درمان و ترک مواد محرک و شیشه عبارتند از :

۱-وسوسه،۲- خستگی،۳- بی‌حوصلگی و افسردگی

_بسیاری از علائم ناگوار طی یکماه برطرف می شوند

_در صورت وجود پسیکوز حتماً به پزشک مراجعه نمایید

_دارو درمانی کمک زیادی به درمان معتادان نمی کند بطوریکه سهم دارو ۱۵ درصد و سهم عوامل غیر دارو ۸۵ درصد است

_بعد از مدتی، سه گانه مشکل سازِ معروف، به بزرگترین مانع بهبودی تبدیل می شود.

_مداخلات روانی-اجتماعی هم برای درمان مورد نیاز است.

_شیشه بنا به قولی اعتیادآورترین ماده بشری است

_آیا شیشه به ترک مواد مخدر کمک می کند؟ خیر هیج جایگاهی در درمان اعتیاد به تریاک، هروئین، کراک و غیره ندارد

_آیا اثرات شیشه برگشت پذیر است؟ بله قسمت عمده اثرات با قطع مصرف بتدریج اصلاح می شوند.

_آیا شیشه درمان مشکلات جنسی است؟ خیر، اثرات آن در بهبود میل و کارکرد جنسی موقتی است و بسرعت به ضد خود تبدیل می گردد

_آیا متادون در درمان شیشه کمک می کند؟ خیر، متادون برای درمان شیشه هیچ جایگاهی ندارد

_آیا متادون منجر به مصرف شیشه می گردد؟ خیر، اما وقتی معتادان به مواد افیونی، این مواد را کنار می‌گذارند، ممکن است به سوی مواد دیگر بروند!

_چرا مصرف توام شیشه و مواد مخدر یا متادون شایع است؟ این دو دسته مواد برخی اثرات ناخوشایند همدیگر را کاهش می دهند اما اعتیاد شدیدتری شکل می گیرد!

_ ویژگی‌های تجویز طبی ریتالین و آمفتامین ها:

۱-مقادیر در مقایسه با مصرف غیر قانونی بسیار کم است: 10 تا 30 میلی گرم در مقابل 1 تا 2 گرم
۲-مصرف خوراکی است
۳-دوز به راحتی اضافه نمی شود
۴-فرد دیگری کنترل مصرف را بعهده دارد
۵-هر از چندگاهی در مصرف وقفه داده می شود
۶-هدف کنترل علائم خاصی است نه القاء حس سرخوشی
۷-عوارض مرتب پایش می شوند
۸-بالاخره: جهت فرد مبتلا به اختلال تجویز می گردد

۸-ویژگی های درمان خوبProper Treatment

اول-ارتباط درمانی بسیار مهم است

الف : پرسشنامه ای برای سنجش ارتباط درمانی خوب
نمره‌دهی به گزاره ها مطابق زیر از ۱ تا ۷ توسط مراجع داده میشود.

۱هیچوقت      ۲بندرت         ۳گهگاه       ۴بعضی وقت ها      ۵اغلب       ۶خیلی زیاد       ۷همیشه

1. من و درمانگرم درباره کارهایی که باید انجام دهم تا شرایطم بهبود یابد، اتفاق نظر داریم.
2. مشاوره و رواندرمانی به من راه های جدیدی برای نگاه کردن به مشکلم ارائه می دهد.
3. من معتقدم که درمانگرم (به عنوان یک متخصص) مرا دوست دارد
4. درمانگرم می فهمد که من از مشاوره و درمان چه می خواهم.
5. به توانایی های درمانگرم در کمک کردن به من اعتماد دارم.
6. من و درمانگرم هدفهایی که هردو به آنها اعتقاد داریم را دنبال می کنیم.
7. من حس می کنم که درمانگرم مرا تایید می کند و قدر کارهایم را می داند.
8. درباره کارهایی که انجام آنها برای من مهم است، من و درمانگرم هردو، اتفاق نظر داریم.
9. من و درمانگرم بهم اعتماد داریم
10. درباره اینکه مشکلات من چیست، من و درمانگرم هم نظر نیستیم و نظرات متفاوتی داریم. (نمره دهی معکوس)
11. من و درمانگرم درباره تغییراتی که باید در رفتار و زندگی ام ایجاد کنم به توافق رسیده ایم.
12. من فکر می کنم راهی که برای حل مشکلم در جلسات پیش گرفته ایم، درست است.

ب- سه عامل مهم در ارتباط درمانی :

۱-اتصال عاطفی،۲-کارها،۳-اهداف

دوم : درمان شبیه تعمیرگاه نیست

سوم : وظیفه درمانگر اطلاعات دادن به خانواده نیست

چهارم : درمانگر دلال یا واسط بین بیمار و خانواده نیست

پنجم : نقش فعال فرد معتاد در درمان ضروری است و بیمار باید بداند مسئول درمان خویش است

ششم : مثال از برخی شکایات مطرح شده با درمانگر

-از او بپرسید هنوز مواد مصرف می کند؟
-به او بگویید درسش را دنبال کند
-بگویید از آن دختر دوری کند
-با پدرش صحبت کنید که خیلی سخت نگیرد
-مادرش را نصیحت کنید نگران نباشد
-بخواهید که به برادرش بی احترامی نکند
-دارویی بدهید که طرف مواد مخدر نرود
-تهدید می کند اگر به خواستهایش توجه نکنیم مواد خواهد زد!
-اگر مادرم به حرفهایم گوش ندهد، مجدداً مواد را شروع می کنم

هفتم : درمان صرفاً دارویی ممکن نیست!

برخی داروهایی که برای درمان استفاده میشوند : نالترکسون، متادون، بوپرنورفین، تنتور اپیوم

هشتم : اجتناب از  ”سبک مقابله شیمیایی“ بسیار مهم است

< روان شناسی نگرش...