روان درمانی تحلیلی-دبورا ل. کابانیس (فصل7تا18)

بخش چهارم : گوش کنید/تعمق کنید/مداخله کنید

گوش دادن مرحله ای است که اطلاعات در آن جمع آوری میشود و در مرحله تعمق این اطلاعات پردازش شده و تصمیم میگیریم چه وقت و چگونه مداخله کنیم.مداخله مرحله ای است برای آشکار کردن مطالب ناخودآگاه یا حمایت از کارکرد تضعیف شده ایگو ، بصورت کلامی با بیمار تعامل داریم.

فصل۱۶ : گوش دادن را بیاموزیم 

شیوه های مختلف گوش دادن : 

۱-گوش دادن فراگیر : در اینجا به موضوع خاصی گوش نمیدهیم و اجازه میدهیم و اجازه میدهیم صداها ما را در برگیرند.در حقیقت باید این شیوه گوش دادن به بیماران را بیاموزیم چون باید نسبت به هر موضوعی که بیمار میگوید باز و پذیرنده باشیم. اگر نسبت به موضوع خاصی علاقمند و بر آن متمرکز باشیم ، ممکن است قسمتهایی از موضوعات مهمی که بیمار مبگوید یا نمیگوید را از دست بدهیم.

۲-گوش دادن فیلتر شده : درمانگر در گوش دادن به بیمار موضوعات مشخصی با درون مایه های تکرارشونده یا عواطف قوی را شنیده و آنها را برجسته تر از مابقی صحبتهای بیمار میشنود.

۳-گوش دادن متمرکز : هنگامی که توجه خود را روی موضوع خاصی تثبیت میکنیم و بیشتر صداهای پس زمینه را کنار میگذاریم.

در کار روان درمانی گوش دادن فراگیر در ابتدای جلسه مهم است وبعد از آن باید بتوانیم از یک شیوه گوش دادن به شیوه دیگر بطور انعطاف پذیری تغییر رویه بدهیم.

سکوت

اگر به سکوت گوش دهید کم کم در می یابید که هربار ، بطور متفاوتی به  گوش میرسد .سکوت میتواند آسوده ، مرموز یا پرتنش باشد.

ورای کلمات

وقتی به کلمات بیمار گوش میدهید میتوانید سرعت، بلندی، زیر و بم و طنین صدای فرد و نحوه تغییر آنها گوش دهید ، این جنبه های ارتباط گیری با بیمار معمولا به همان اندازه یا بیشتر از خود کلمات به شما در مورد معنای کلمات او میگوید و اطلاعات ارزشمندی از افکار و احساسات خودآگاه و ناخودآگاه بیمار به ما میدهند.

الگوها 

با گوش دادن به الگوها و عناصر تکرار شونده، میتوان عواطف یا درون مایه های غالب را مشخص کرد.همچنین ناهمخوانی احساسات با گفته ها ی بیمار و توجه به لغزش های زبانی او نیز مهم است.برای لغزش های زبانی اصطلاح کنش پریشی را نیز  بکار میبریم .مثلا : دیشب داشتم با مادرم ،  آخ منظورم زنم بود ، تلفنی حرف میزنم.

نفی

نفی کردن : فکر نمیکنم به اون مهمونی برم 

نفی مضاعف : اصلا امکان نداره به اون مهمونی برم

لحن 

لحن منفعلانه : دیشب در مورد اینکه رابطمون چطور ادامه پیدا کنه تصمیماتی گرفته 

لحن با عاملیت شخصی :  دیشب با سوسن رابطمو بهم زدم.

فصل ۱۷  : تعمق کردن را بیاموزید 

موضوع بر سر نحوه انتخاب های ماست بر سر اینکه چطور گوش دادنمان را و در نهایت مداخلاتمان را روی برجسته ترین ، معنادارترین و مفیدترین و قابل استفاده ترین مطالب ، متمرکز کنیم.این انتخابها بر اساس دو مجموعه اصول انجام میشود : سه اصل انتخاب و سه اصل آمادگی

سه اصل انتخاب 

برای تصمیم گیری در مورد اینکه کجا مداخله کنیم و اینکه پرداختن به کدام مطالب مفیدتر خواهد بود.

۱-سطح به عمق

ناخودآگاه ساختار همگنی ندارد .فرض بر این است که هرچه فکر یا عاطفه ای بیشتر برانگیزاننده اضطراب باشد ، باید بطور عمیق تری پوشانده شود تا احتمال بروز آن در خودآگاه کاهش یابد.اگر به بیمار در مورد مطلبی توضیح بدهید که کاملا به دور از آگاهی باشد بیمار آن را نفی خواهد کردو یا دفاعهای بیشتری برای دور نگه داشتن آن موضوع از حافظه را بر می انگیزد.لذا ابتدا بر احساسات سژحی تر تمرکز کرده تا در آینده به احساسات عمیقتر بیمار دسترسی پیدا کنیم.

۲- دنبال کردن عاطفه 

در بازی روان درمانی تحلیلی پیدا کردن عاطفه ، بهترین راه برای تشخیص نزدیکی یا دوری به مطالب ناخودآگاه است.

۳-پرداختن به انتقال متقابل 

اگر به یک گفته بیمار بطور خاص واکنشی قوی داریم باید به آن توجه کنیم زیرا هم ممکن است واکنشی مربوط به تجربه درونی خودمان باشد و هم به ما از اهمیت یا بار عاطفی گفته بیمار خبر بدهد.

سه اصل آمادگی 

پس از اینکه به آنچه در سطح هشیاری است رسیدیم و آنچه که بیمار بیش از همه از لحاظ عاطفی به آن متصل است ، پی بردیم باید این موضوع را بسنجیم که بیمار توانایی شنیدن و کارکردن با چه مطلبی را دارد.برای اتجام این کار سه اصل آمادگی را بکار میبریم .

۱-ارزیابی وضعیت اتحاد درمانی

وقی اتحاد درمانی محکم شد ، ممکن است درمانگر بتواند مطلبی کاملا دردناک به بیمار بگوید مطلبی که در اوائل درمان نمیتوانست آن را تحمل کند.

یک بیمار پارانویید به دلیل نداشتن اعتماد هیچگاه نمیتواند یک اتحاد درمانی محکم برقرار کند.

۲-ارزیابی مرحله درمان

سه مرحله درمان عبارتند از  : مرحله اولیه، مرحله میانی ، خاتمه درمان

۳-ارزیابی وضعیت کارکرد ایگوی بیمار 

بیمار در زمانی که ایگو آسیب دیده است نمیتواند از مداخلات بهره ببرد.

بافت اطلاعاتی از سه چیز تشکیل شده است ( اطلاعات تاریخی در مورد بیمار ، تجربیات بالینی خودمان ، دانش در مورد نظریه و نظریه تکنیک) ولی در هر حال بهترین سرنخ ها ، همان داده های لحظه ای هستند :  عاطفه بیمار، انتقال متقابل ما، الگوها (نقاط گرهی) ، قطع الگوها (لغزش های زبانی ، ناهمخوانی ها)

فصل ۱۸ : مداخله کردن را بیاموزید 

مداخله چیزی است که به بیمار میگوییم  و در روان درمانی سه نوع مداخله وجود دارد : مقدماتی ، حمایت کننده ، آشکار کننده 

اگر به عنوان درمانگر امیدوارید مستقیما کارکرد را بهبود ببخشید و رفتار را تغییر دهید دارای هدفی حمایت کننده هستید و اگر امیدوارید درک فرد را از فرایندهای ناخودآگاه بالا ببرید دارای هدف آشکارکننده هستید.

پس از انجام یک مداخله مهمترین امر گوش کردن به گفته های بیمار بعد از آن مداخله خاطرات جدید ، تداعی های بیشتر و عاطفه عمیق شده ، نشان می دهند که یک مداخله آشکار کننده ، موفقیت آمیز بوده است .درحالیکه کاهش اضطراب یا تغییر مستقیم در رفتار نشان دهنده موفقیت یک مداخله حمایت کننده است.بالا رفتن رفتار دفاعی از هر شکل، معمولا نشانه این است که مداخله ما زیادی عمیق است یا به موقع نیست یا غلط و بی ربط است.

بخش اول : مداخلات مقدماتی 

راهنمایی و آموزش روان شناختی از مداخلات مقدماتی است. سوالات بسته پاسخ میتوانند با بله یا خیر جواب داده شوند و سوالات باز پاسخ نیازمند توضیح بیمار است.

فراخوانی تداعی ها راه دیگری برای شاخ و برگ دادن به تجربه درونی بیماران میباشد.

اظهارات همدلانه به بیمار احساس درک شدن میدهد.

در روان درمانی تحلیلی سکوت یک مداخله است و بیماری که میتواند سکوت را تحمل کند تداعی ها را پیش برده و به ناخودآگاه نزدیکتر میشود.

بخش دوم : مداخلات حمایت کننده 

این مداخلات برای زمانی است که ایگو فاقد قدرت کافی است یا فرد نمیتواند قدرت آن را بکار اندازد.

در مداخلات فراهم کننده  به فرد چیزی را می دهیم که قادر به فراهم کردن برای خودش نیست در اصطلاح ضرب المثلی بهش ماهی میدهیم.

در مداخلات یاری رساندن به بیماران کمک میکنیم تا از کارکردهای تضعیف شده ایگوی خود استفاده کنند در اصطلاح ضرب المثلی در اینجا بجای ماهی آموزش ماهیگیری می دهیم.

الف:مداخلات فراهم کننده 

مستقیم ترین و فوری ترین شیوه حمایت از کارکرد نقصان دار ایگو است.

این مداخله را زمانی بکار میبریم که فرد در بالاترین حد نیاز به ترمیم ایگو است مثل کسی که خونریزی داشته و بدون توضبح به او کمک میکنیم تا خون ریزیش بند بیاید.

۱-تشویق کننده : به منظور داشتندانرژی و اراده برای به انجام رساندن امور ، باید حس کنیم که شانسی برای موفقیت وجود دارد.

تشویق، انگیزه دادن و الهام بخشیدن، خوش بین و امیدوار کردن، تحسین کردن ، یادآوری توانایی های بیماران 

۲-نام گذاری کننده : نام گذاری میتواند به بیماران در درک احساسات و تجربیاتشان کمک کند.این امر موجب ارتقا خودآگاهی شده و به آنها در مدیریت عواطف شدید و احساس اضطراب کمک کند.

نام گذاری عواطف ، به زبان آوردن تجربیات 

۳-تغییر جهت دهنده : گاهی بهترین کار انحراف توجه از یک فکر یا رفتار ناخوش آیند است.مداخلات زیر در ابن جهت کمک میکنند : 

الف-تعبیر-بالا : (تعبیر رو به بالا یا غیر دقیق یا نسبی ) : این مداخله با ارائه یک توضیح جانشین و عموما مثبت تر به بیماران در مورد آنچه حس میکنند ، به آنها در کاهش اضطراب و سازمان دهی تجربیاتشان کمک کند. مثل : نگران هستین که نمیتونیم تصمیم بگیرین اما ظاهرا دارین به دقت انتخابهاتون رو میسنجید.

ب-تغییر جهت دادن مسیر مکالمه برای کاهش اضطراب و سازمان دهی 

ج-از کنار موضوعی ،  بصورت حمایتگرانه گذشتن زیرا اگر بطور مستقیم به آن پرداخته شود موجب سازمان پریشی یا برآشفتگی بیمار خواهد شد.

۴-تقویت آگاهانه رفتارهای سازگارانه تر و تضعیف رفتارهای دیگر 

۵-تسکین دهنده : بسیاری افراد در تسکین دهی خود دچار مشکل مزمن یا حاد هستند این مشکل با تنظیم اعتماد به نفس ، تحمل عاطفه/اضطراب ، تنظیم محرک ، کنترل تکانه و ظرفیت بازی در ارتباط است.بسیاری مداخلات تسکین دهنده مانند کاهش دادن احساس گناه و اطمینان بخشیدن برای کارکرد سوپرایگوی به شدت سخت گیر ، بسیار مفید میباشد.

تسکین دادن ، مراقبت کردن ،  اطمینان خاطر بخشیدن ، کاهش دادن احساس گناه، آرام ماندن، همدلی کردن، نشان دادن علاقه و درک ، بطور آشکار همراه شدن با بیمار ، 

۶-محافظت کننده : هنگامی که بیماران ما قضاوت و یا کنترل تکانه آسیب دیده دارند ممکن است خود و دیگران را در معرض خطر قرار دهند و لذا باید از آنها محافظت کرد.

الف-محافظت کردن : مثل اینکه شاید بهتر باشه چون اون آقا رو نمیشناسید برای بار اول در یک مکان عمومی قرار ملاقات بگذارید.

ب-محدودیت گذاری : توافق میکنیم اگر وزنتون کمتر از ۳۴رکیلوگرم شد باید در بیمارستان بستری بشوید.

۷-توصیه کننده : با اینکه بهتر است بیمارانمان خودشان به تدابیری دست یابند ، اما گاهی اوقات قادر به انجام این کار نیستند.مثل : چرا سعی نمیکنید قبل از دیدن دکتر سوالاتتون رو بنویسید.

۸-ساختاردهنده : کارکردهایی برای بیمارانی که نمیتوانند زندگی یا افکارشان را سازمان دهی کنند.

آرام کردن ، ساختار دادن به زمان، سازمان دهی کردن بسیاری از جنبه های زندگی، تقسیم کارها با اجزا قابل پیش بردن 

۹-فراهم کننده دور نما : افراد گاهی تا درجاتی دورنمای خود را به دلیل اختلال در واقعیت سنجی و عدم خودآگاهی بطور حاد یا مزمن از دست میدهند.

تصحیح ادراکات نادرست ، چارچوب بندی دوباره، عمومیت بخشیدن(بیشتر آدمها این مشکل رو در این مواقع دارند) ، معتبر شمردن (معلومه چنین واقعه ای ترسناکه)

۱۰-فراهم کردن حمایت عملی خارج از رابطه درمانی 

ب-مداخلات یاری رساننده 

این مداخله را ایجاد مهارت برای کارکردهای ایگو میدانیم.

-سرمشق دهنده : در مورد رفتار و شیوه های تفکر

-آموزش دهنده : مانند آموزش ریلکسیسن و تکنیکهای حل مساله

-تشریک مساعی کننده : یعنی قرار دادن به همراه هم در ابتدای هرکاری

تعیین هدف به همراه هم ، بررسی به همراه هم، کشف شیوه های جانشین تفکر یا عمل به همراه هم ، واقعیت سنجی به همراه هم، تفکر در مورد نتایج به همراه هم ، سازمان دهی و ساختار بندی به همراه هم ، کار روی برنامه ها به همراه هم

بخش سوم  : مداخلات آشکار کننده

تعبیر یعنی مطلبی را که تا آن زمان ناخوداگاه بوده است توضیح دهیم و هنگامی که به مطلب ناخودآگاه برمیخوریم روند تعبیر سه مرحله دارد : 

۱-مواجه سازی 

در این مرحله موضوعی را به بیمار خاطر نشان میسازیم که ممکن استپخودش متوجه آن نباشد

مثال : متوجه شدم تا به فلان موضوع رسیدیم از صحبت کردن دست کشیدید

۲-روشن سازی 

این مرحله از طریق مرتبط کردن پدیده های مشابه کمک میکند تا ناخودآگاه مورد تمرکز قرار گیرد.

مثال :  به نظر میرسه همیشه صبح های شنبه برای شما صحبت کردن مشکل باشه.

۳-تعبیر

تعبیر مداخله ای است که طی ن برای یک احساس یا رفتار خودآگاه علتی ناخودآگاه در نظر گرفته میشود.

تعبیر ژنتیک یعنی ارتباط تعبیر به تاریخچه کودکی بیمار.