از خط تا مثلث تعارض ( نیما قربانی)

فصل چهارم : احساس 

خودشناسی یعنی نه احساسات را سرکوب کنیم و نه تخلیه ، بلکه به آنها اجازه دهیم ، بدون بازداری درونی (سرکوبی) و بیرونی (تخلیه) در ذهن و جسم جریان یابند.

عملی سازیِ یک احساس ، از یک منظر خود نوعی بازداری است ، زیرا تخلیه احساس، بازدارنده شناخت و لمس آن است.عملی سازی بدون تامل ، کار بچه و بیمار است .عملی سازی از روی تدبیر ،  بسی از عملی سازی تکانشی به دور است .اولی انعکاسی از شناخت و دومی انعکاسی از جهل است.

اگر آدمها ظرفیت شناسایی و تحمل تعارض های درونی خود را در قالب مثلث تعارض داشته باشند و بسوی شناخت و لمس احساسات زیرین آن به دور از اضطراب و واکنش های دفاعی روند ، رشد و سلامت تحقق می یابد.

فصل پنجم : اضطراب 

بر مبنای شواهد پژوهشی تاثیر یک رویداد بد بر مغز شدیدتر و پایاتر از تاثیر یک رویداد خوب است.

درد یک هیجان نیست زیرا بیش از حد مشخص و اختصاصی است .در انواع درد دقیقا میدانیم کجای بدن در حال آسیب است .اما خشم و ترس و غم و وحشت در جای مشخصی از بدن تجربه نمیشوند.درد همچون احساس های شهوت انگیز دقیقا مشخص است که در کجا حس میشود.

اضطراب واسطه بین احساسات و مکانیسم های دفاعی است.درد عامل اصلی بروز ترس و اضطراب است ، دردی که میتواند جسمانی یا روانی باشد.درد جسمانی در قالب آسیب فیزیکی متجلی میشود و درد روانی در قالب دوست داشته نشدن و فقدان مهر و مراقبت و آزادی بهینه.

اضطراب در سه کانال عضلات ارادی ،  عضلات صاف، و آشوب فکری و ادراکی در جسم تخلیه میشود و در سه سیستم اعصاب سوماتیک ، سمپاتیک و پاراسمپاتیک علائم خود را ظاهر میسازد.

فصل ششم : هیجان های بنیادی و موثر در سلامت

خشم

در نظرگاه نیچه کینه توزی خشم ابراز نشده است.اکمن اشاره میکند که کینه توزی و نفرت هیجان نیستند زیرا عمری طولانی تر از هیجان ها دارند.آنها خلق نیز نیستند زیرا ما میدانیم چرا از فردی متنفریم در حالیکه معمولا علت تجربه خلقی بر ما روشن نیست . اکمن کینه توزی را یک نگرش هیجانی و نفرت را یک دلبستگی هیجانی می داند.هردوی این ویژگی ها از خشم اند ولی با خشم برابر نیستند.

خشم در مواردی تبدیل به غیظ rage میگردد و غیظ زمانی است که، عامل آزار به حدی شدید است که باید از میان برداشته شود یا به او ضربه زده شود.لذا در غیظ با علائمی شبیه خشم اما شدید تر از آن روبروییم که در تکاپوی از میان بردن یا آسیب رساندن به منبع آزار است.غیظ همان هیجانی است که ممکن است به قتل بینجامد.

آنچه ما را به کنترل خشم وامیدارد ، عشق آمیخته با آن است.

خشم میتواند در اثر یادگیری و آموزش صحیح به قاطعیت بدل شود .قاطعیت خشمی است که به شکل کلامی یا رفتاری به گونه ای جزئی ، عینی، مشخص و هدف محور ابراز میشود.

فصل هفتم : فرایندهای نظم بخش 

ناهشیاری یک پردازشگر عملگرا و هیجانی است که بسیار سریع و قدرتمند عمل میکند و بر اساس اصل تداعی می اندیشد نه بر اساس دلیل و مدرک.درمقابل پردازش های عقلانی ماهیتی تحلیلی، منطقی، کند و عاری از عواطف دارند.واژه های عقل و دل انعکاسی از تجربه های عقلی و تجربه است . دل اشاره به پردازش های ناهشیار و مراد از عقل ، پردازش های هشیار است.

لذا ما به دو شیوه جهان و خود را میشناسیم : عقلانی و عاطفی.اولی مستدل و دومی تجربه ای .نباید مفهوم شناخت را محدود به شناخت عقلانی کرد.مثلا گاز زدن یک سیب نوعی از شناخت سیب است و تحلیل و توصیف رنگ و مزه و مواد تشکیل دهنده آن نیز نوع دیگری از شناخت سیب .

ترس های غیر منطقی همچون ترس از حیوان بی خطری مثل گربه انعکاسی از وجود پردازش های تجربه ای در مقابل پردازش های عقلانی است.افکار خرافی نه مستدل اند و نه مستند ، اما با دل پردازش میشوند و آدمها اغلب با وجود آگاهی از غیر منطقی بودن آنها ، باز هم بر اساس آنها عمل میکنند.

هرسه ضلع مثلث تعارض در سطح ناهشیار عمل میکنند.